عوامل زیادی می توانند در ایجاد بیماری طیور گوشتی در حیوانات شما نقش داشته باشند. با آگاهی از علل و نحوه انتشار آن ها، می توانید اقداماتی را برای کاهش خطر ابتلا به بیماری انجام دهید. این نوع بیماری اغلب می تواند منجر به کاهش عملکرد در زمینه هایی مانند پرورش، سرعت رشد، تبدیل خوراک و تولید تخم شود. این بیماری طیور هم چنین می تواند ظاهر پرندگان و توانایی آن ها در خوردن دانه، رشد کردن، تخم گذاشتن مانند دسته های کبوتر را تحت تأثیر قرار دهد.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین خوراک طیور و کاربردهای آن ها
علل به وجود آمدن بیماری طیور گوشتی چیست؟
اگر چه علل احتمالی زیادی برای بیماری طیور گوشتی وجود دارد، اما اغلب ترکیبی از عوامل است که باعث بیمار شدن پرندگان می شود.
عوامل عفونی
عوامل عفونی موجودات زنده ای هستند که باعث بیماری یا ناخوش شدن طیور می شوند و می توانند از پرنده ای به پرنده دیگر سرایت کنند. این عوامل عبارت هستند از میکروب ها (باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها)، انگل های خارجی (شپش و کنه) و انگل های داخلی (کرم ها، کوکسیدیوز، جوش های سر سیاه). عوامل عفونی که باعث به وجود آمدن بیماری می شوند به عنوان پاتوژن نیز شناخته می شوند.
شرایط محیطی
برخی از شرایط محیطی نیز می تواند طیور را بیمار کند. بر خلاف عوامل عفونی، این بیماری بین پرندگان پخش نمی شود. هنگامی که محیط بر سلامت پرندگان تأثیر می گذارد، معمولا به این دلیل است که حیوانات قادر به سازگاری با شرایط نیستند. عوامل محیطی که می توانند باعث بیماری طیور گوشتی شوند عبارتند از:
- سموم موجود در غذا، آب یا محیط
- صدمه
- کمبود های تغذیه ای
- کیفیت هوای ضعیف
- افراط در دما
- استرس فیزیکی
- قرار گرفتن در معرض حیوانات موذی و حشرات ناقل بیماری مانند جوندگان و سوسک های تیره.
فشار های ناشی از گرسنگی، تشنگی، آسیب
استرس فیزیکی شدید می تواند توانایی پرندگان را برای مقاومت داشتن در برابر بیماری کاهش دهد. طیور به افرادی نیاز دارند تا بتوانند نیاز های آن ها را براورده کنند مانند:
- خوراک مناسب و آب تمیز و بدون آلودگی
- شرایط محیطی مناسب
- پناه دادن
بدون این موارد، پرندگان ممکن است از ترس، سوء تغذیه، کم آبی، ازدحام بیش از حد، شرایط کثیف و شرایط آب و هوایی شدید دچار استرس شوند.
بیشتر بخوانید: قیمت روز روغن ویژه طیور مرغداری به بهترین کیفیت
نحوه انتشار عوامل عفونی در طیور چگونه صورت می گیرد؟
بیماری طیور گوشتی می تواند توسط عوامل عفونی جدیدی که وارد گله شما می شوند یا با انتشار عوامل عفونی تثبیت شده که از قبل در گله هستند، سرایت کند.
بیماری می تواند توسط موارد زیر به طیور سرایت کند:
- مردم: از جمله از طریق لباس، دست و کفش
- پرندگان اهلی و وحشی: از طریق مدفوع، پرها و ترشحات بینی و دهان
- تجهیزات و وسایل نقلیه آلوده
- تخم مرغ
- هوا
- خوراک و آب
- حیوانات (به عنوان مثال سگ، گربه، جوندگان)
- حشرات (مانند پشه، مگس، سوسک): از طریق انتقال بیماری هایی مانند آبله مرغان، کرم نواری، بیماری نیوکاسل و سالمونلا.
در بسیاری از موارد عفونت، پرندگان (و سایر حیوانات) از بیماری جلوگیری می کنند و بیمار به نظر نمی رسند. این به اصطلاح ناقل ها بیمار به نظر نمی رسند، اما می توانند بیماری را اغلب بدون شناسایی گسترش دهند. این اغلب در مورد پاتوژن ایمنی غذایی سالمونلا صدق می کند، جایی که پرندگان آلوده معمولا علائم بصری عفونت را نشان نمی دهند.
انواع بیماری های طیور گوشتی
برخی از بیماری طیور گوشتی به دلیل توانایی آن ها در گسترش سریع و تأثیر بالقوه آن ها بر صنایع مرغ داری تجاری، جدی تر هستند.
بیماری های طیور گوشتی عبارتند از:
- آنفولانزای پرندگان (بسیار بیماری زا)
- انتریت ویروس اردک (طاعون اردک)
- هپاتیت ویروس اردک
- بیماری بورس عفونی (شکل های آنتی ژنی بیش از حد ویروسی و عجیب و غریب)
- بیماری نیوکاسل معمولی
بیماری های محدود مربوط به طیور عبارتند از:
- آنفولانزای پرندگان (کم بیماری زایی)
- ویروس لارنگوتراکئیت عفونی
- بیماری نیوکاسل معمولی
- عفونت سالمونلا انتتریتیدیس در طیور
شیوه های درست برای جلوگیری از شیوع بیماری طیور
شیوه های خوب کشاورزی اولین خط دفاعی برای کمک به جلوگیری از بیماری است که طیور شما را تحت تأثیر قرار می دهد. مهم است که طیور خود را در محیطی تمیز با حداقل استرس نگه دارید. همیشه خوراک کافی برای پرورش طیور و وضعیت تولید پرندگان و مقدار زیادی آب خنک و تمیز تهیه کنید. نمونه های از شیوه درست کشاورزی برای جلوگیری از بیماری طیور گوشتی به شرح زیر است:
1. برنامه ریزی امنیت زیستی
- همه مرغداری ها باید یک طرح ایمنی زیستی داشته باشند.
- اجرای شیوه های امنیت زیستی در مزرعه برای محدود کردن راه های گسترش بیماری.
2. ارتباط انسان با پرندگان را مدیریت کنید
- همیشه کار را با نیرو های انسانی جوان تر شروع کنید و با قدیمی ترین کارگر را تمام کنید.
- بررسی کنید بازدیدکنندگان شما در کدام قسمت مزرعه حضور داشته اند. آیا در سه روز گذشته با طیور در تماس بوده اند یا اخیراً در خارج از کشور بوده اند؟
- از هر کسی که اخیراً با طیور دیگری تماس داشته است از ارتباط کاری او با طیور خود تا زمانی که اقدامات ایمنی زیستی سختگیرانه ای که برای مزرعه شما لازم است را رعایت نکرده باشند، جلوگیری کنید.
3. شناسایی، پیشگیری و کنترل بیماری ها و انگل ها
- روزانه پرندگان را زیر نظر داشته و بررسی کنید.
- از علائم فیزیکی که ممکن است نشان دهنده بیماری طیور گوشتی احتمالی در پرندگان باشد آگاه باشید.
- از پرندگان با واکسیناسیون محافظت کنید و انگل های داخلی و خارجی را کنترل کنید.
4. پرندگان جدید و برگشتی را قرنطینه کنید
- همیشه پرندگان بیمار را از بقیه گله جدا کنید. از یک فرد واجد شرایط بخواهید که آن ها را برای بیماری تشخیص دهد و درمان کند.
- اطمینان حاصل کنید که پرندگان جدید به مدت یک ماه از سایر طیور جدا می شوند. مراقب هر گونه علائم بیماری، شپش یا کنه باشید.
- همیشه خوراک پرندگان را از یک شرکت تامین کننده معتبر تهیه کنید.
- پرندگان نمایشگاهی را که از نمایشگاه باز می گردند، حداقل به مدت دو هفته از گله اصلی جدا نگه دارید.
5. مسکن تمیز و مناسب تهیه کنید
- برای نیاز های گونه و کد رفاه طیور، کف، غذا و فضای آب و سایه کافی در نظر بگیرید.
- اطمینان حاصل کنید که نشیمنگاه ها صاف و در ارتفاع مناسب برای نژاد هستند.
- کف های بتنی را با مواد بستر مانند خاک اره، براده های کاج، کاه یا ماسه بپوشانید. این پوشش ها نسبت به کف های خاکی خشک تر و راحت تر تمیز می شوند.
- قلم ها را به خوبی تهویه و عاری از رطوبت و باد نگه دارید.
- مرغ های خانگی، اردک ها، بوقلمون ها و طاووس ها به‌طور جداگانه می توانند ناقل بیماری هایی باشند که می توانند دیگران را بیمار کنند.
- مسکنی تهیه کنید که از تماس با پرندگان وحشی جلوگیری کند.
در پایان هر دسته یا چرخه تولید:
- سوله را بشویید و با ماده ضد عفونی کننده و حشره کش اسپری کنید.
- زباله های قدیمی را بردارید، روی زمین های خاکی چنگک بزنید و با مواد ضد عفونی کننده اسپری کنید یا آهک خرد شده بپاشید.
- تمام اجسام متحرک را بیرون آورده، تمیز و ضدعفونی کنید.
- سعی کنید سوله ها را حداقل به مدت 10-12 روز خالی بگذارید.
- در صورت استفاده مجدد از بستر، حداقل 5 تا 6 روز تهویه بین دسته ها قرار دهید.
- در صورت استفاده مداوم از سوله و قلم، حداقل سالی یک بار اقدام به تمیز کردن و ضد عفونی کامل کنید.
- کاسه ها، خطوط و فیدرهای آب را به طور منظم تمیز و شستشو دهید.
- به طور منظم جعبه های لانه را تمیز کنید، زباله های کثیف را بردارید و از استفاده از مواد بستر کپک زده خودداری کنید.
- مناطق محدوده را حصار بکشید تا تاثیر شکارچیان را کاهش دهید.
6. تجهیزات لازم
- تجهیزات را بین گله ها یا دارایی ها به اشتراک نگذارید. اگر این امر اجتناب ناپذیر است، فقط تجهیزات ضروری را به اشتراک بگذارید و مطمئن شوید که قبل از استفاده کاملا تمیز و ضدعفونی شده است.
- دستگاه های جوجه کشی طیور را به طور معمول تمیز کنید و بخور دهید.
7. بهداشت عمومی مرغداری
- یک برنامه کنترل مداوم حیوانات موذی را حفظ کنید.
- اطراف سوله ها و مناطق مرتع را تمیز و مرتب نگه دارید. علف ها را کوفته نگه دارید و همه زباله ها را بردارید.
- پرندگان مرده را روزانه خارج و دور بیندازید. هرگز پرندگان مرده را به گربه یا سگ ندهید.
- برای حفظ طراوت، جلوگیری از رشد کپک و جلوگیری از آلودگی سایر حیوانات، خوراک را در یک منطقه خشک و خنک و مقاوم در برابر حیوانات موذی نگهداری کنید.
8. جوجه کشی
- قبل از رسیدن دسته های جدید جوجه ها، هر سوله و تجهیزات را تمیز کنید. سیستم جوجه ریزی هر چه که باشد، پرندگان به گرما، آب، غذا، نور و مدیریت خوب نیاز دارند.
- جوجه ها را به طور منظم مشاهده کنید. شما می توانید با تماشای توزیع جوجه ها یا صدا هایی که تولید می کنند متوجه شوید که چه زمانی محل نگهداری جوجه ها خیلی سرد یا گرم هستند.
- علائم اولیه بیماری را با مشاهده منظم طیور و انجام روش های خوب دامپروری شناسایی کنید.
- از بستر های تازه در محل پرورش که از یک تامین کننده معتبر تهیه شده است استفاده کنید.
پیشگیری و مدیریت بیماری طیور گوشتی چگونه باید باشد؟
اقدامات پیشگیرانه معمول، پس از ایجاد یک محیط تمیز و بهداشتی از طریق شیوه های مرغداری خوب، خط دفاع بعدی در برابر بیماری ها را تشکیل می دهد. اقدامات پیشگیرانه عبارت هستند از:
- واکسیناسیون
- کنترل انگل
- شناسایی و درمان پرندگان بیمار
- جدا کردن طیور با سن های متفاوت
واکسیناسیون طیور شامل چه مواردی است و چه مزایایی به دنبال دارد؟
واکسیناسیون می تواند از بسیاری از بیماری طیور گوشتی جلوگیری کند. یک برنامه واکسیناسیون مناسب را دنبال کنید یا فقط موجودی واکسینه شده مناسب خریداری کنید. هنگام خرید جوجه هامی توانید گواهی واکسیناسیون را از تامین کننده خود درخواست کنید.
واکسیناسیون طیور به دلیل جلوگیری از وقوع بیماری های زیر انجام می شود:
- آنسفالومیلیت پرندگان
- کم خونی مرغ
- سندرم افت تخم مرغ 76 (EDS 76)
- وبا مرغ
- آبله مرغان
- برونشیت عفونی
- بیماری بورس عفونی
- کوریزای عفونی
- لارنگوتراکئیت عفونی
- بیماری مارک
- بیماری نیوکاسل
نکات لازم برای پرورش دهندگان طیور، هنگام واکسیناسیون به شرح زیر است:
- همیشه دستورالعمل های روی برچسب، از جمله شرایط نگهداری را دنبال کنید
- از سرنگ و سوزن یک بار مصرف استفاده کنید
- تمام واکسن ها، سرنگ ها و سوزن های استفاده نشده را به روشی مناسب دور بریزید
- تمیز باشید، اما هرگز از مواد شوینده یا ضد عفونی کننده در نزدیکی تجهیزات واکسیناسیون استفاده نکنید. قبل از واکسیناسیون با آبله مرغان یا واکسن HVT مارک، پوست را ضدعفونی نکنید، زیرا این کار ویروس واکسن را از بین می برد.
- برای در دسترس بودن واکسن با تامین کننده واکسن یا دامپزشک خود مشورت کنید.
کنترل انگل در طیور چه کمکی به پیشگیری بیماری می کند؟
پرندگانی که روی زمین قرار می گیرند و به مراتع و مناطق بیرونی دسترسی دارند بیشتر در معرض انگل های داخلی و خارجی قرار می گیرند. برای پرندگانی که در این شرایط نگهداری می شوند، داشتن یک برنامه پیشگیری و درمان در صورت لزوم بسیار مهم است. این به کاهش استرس فیزیکی و حفظ شرایط خوب پرندگان کمک می کند تا بتوانند در برابر بیماری مقاومت کنند. کنترل انگل ها به صورت زیر امکان پذیر خواهد بود:
- به طور منظم پرندگان را از نظر وجود انگل خارجی بازرسی می کند.
- در صورت مشاهده شپش یا کنه پرندگان را با یک حشره کش تایید شده سمپاشی کنید یا گرد و غبار را کاملاً از بین ببرید؛ آلونک و لانه ها را کاملا اسپری کنید و مطمئن شوید که حشره کش وارد شکاف ها می شود.
- تمیز کردن سوله ها و محدوده های چرخشی برای جلوگیری از کرم ها جهت جلوگیری از بیماری طیور گوشتی.
- به طور مرتب مواد مدفوع را از نظر وجود هرگونه علامت کرم بررسی کنید.
- همیشه برچسب روی درمان های کرم کشی را بررسی کنید زیرا برخی برای پرندگان تولیدی مناسب نیستند.
- مشاوره با دامپزشک.
طیور بیمار را حذف کنید
به طور مرتب پرندگان خود را برای هر گونه نشانه ای از بیماری طیور گوشتی یا مشکل در گله مانند نوک زدن پر ها مشاهده کنید. مرغ های بیمار و سایر طیور را از گله اصلی خارج کنید و از یک دامپزشک کمک بگیرید. پرندگان بیمار معمولا با پرندگان سالم متفاوت به نظر می رسند. زمانی که بیماری یا مشکل را شناسایی کردید، می توانید درمان صحیح را انجام دهید. پرندگان بیمار را تا بهبودی کامل از گله در قرنطینه نگه دارید. اگر دارو داده می شود، رعایت هر دوره منع مصرف بسیار مهم است.
گله های چند سنی را از هم جدا کنید
هنگام معرفی پرندگان جوان به دسته ای از پرندگان مسن تر، خطر انتقال بیماری از پرندگان مسن تر به پرندگان جوان افزایش می یابد. پرندگان مسن تر اغلب در برابر بیماری ها و اختلالاتی که پرندگان جوان تر در معرض آن ها قرار نگرفته اند، انعطاف پذیری بیشتری دارند. همچنین ممکن است هنگام معرفی پرندگان جدید به گله، خطر نوک زدن پر ها افزایش یابد.
سخن آخر
بیماری طیور گوشتی یک بیماری رایج است که در بین پرندگان وجود دارد. انواع مختلفی از این بیماری ممکن است در بین دسته های طیور اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از بروز این بیماری نیاز است که تمام نکات بهداشتی رعایت شود و طیور بیمار از بین دسته ها حذف شود. در هنگام بروز بیماری حتما از دامپزشک کمک بگیرید و روند واکسیناسیون دام ها را تکمیل نمایید. همچنین جهت اطلاعات بیشتر در زمینه بیماری های دامی و درمان آن می توانید به سایت آرین لبن مراجعه فرمایید.
منابع: business.qld.gov , extension.msstate.edu/
گروه کارخانجات تولیدی وافر رویش آرین
سوالات متداول
- انواع بیماری های طیور گوشتی کدام اند؟
آنفولانزای پرندگان (بسیار بیماری زا)، انتریت ویروس اردک (طاعون اردک)، هپاتیت ویروس اردک، بیماری بورس عفونی (شکل های آنتی ژنی بیش از حد ویروسی و عجیب و غریب)، بیماری نیوکاسل معمولی، آنفولانزای پرندگان (کم بیماری زایی)، ویروس لارنگوتراکئیت عفونی، بیماری نیوکاسل معمولی و عفونت سالمونلا انتتریتیدیس در طیور.
روش های جلوگیری از بیماری طیور چیست؟
برنامه ریزی امنیت زیستی، مدیریت ارتباط انسان با پرندگان، شناسایی، پیشگیری و کنترل بیماری ها و انگل ها، قرنطینه پرندگان جدید و برگشتی، تهیه مسکن تمیز و مناسب، مهیا کردن تجهیزات، رعایت بهداشت عمومی و جوجه کشی.